Cultuursensitieve ouderenzorg: Een inclusief model voor de toekomst

Dr. Demirkapu begon zijn missie door de noodzaak te erkennen van zorg die specifiek gericht is op de eerste generatie migranten, voornamelijk van Turkse en Marokkaanse afkomst, die in de jaren '60 naar België kwamen. Hij merkte op dat er voor hen nauwelijks een aangepast beleid bestond, wat resulteerde in een grote kloof in hun zorgbehoeften. "Er was helemaal geen beleid voor hen," legt hij uit. "Men dacht altijd dat deze mensen zouden terugkeren naar hun geboorteland, maar de meesten zijn gebleven en werden achtergelaten zonder dat er rekening werd gehouden met hun specifieke noden."

In een samenleving waar inclusie steeds belangrijker wordt, toont het werk van Dr. Demirkapu in woonzorgcentrum Saphir aan hoe cultuursensitieve zorg in de praktijk kan worden gebracht. Het centrum hanteert een inclusieve aanpak door zorg en diensten af te stemmen op de culturele en religieuze achtergrond van de bewoners. Zo staan zowel Belgische gerechten als Turkse en Marokkaanse maaltijden op het menu, en naast een imam die elke vrijdag komt, is er ook een priester beschikbaar voor de christelijke bewoners.

“We proberen ons echt aan te passen aan de noden van elke persoon,” vertelt Dr. Demirkapu. “Of het nu gaat om specifieke maaltijden, gebedsruimtes of culturele activiteiten, het doel is dat mensen zich thuis voelen, ongeacht hun achtergrond.” Naast de religieuze en culturele aanpassingen worden er activiteiten georganiseerd, zoals henna-feesten en Turkse muziekavonden, waardoor de ouderen verbonden blijven met hun culturele wortels en meer een thuisgevoel krijgen.

Toch is het runnen van een dergelijke instelling niet zonder uitdagingen. Dr. Demirkapu benadrukt dat er in de zorgsector een tekort is aan personeel, en dat er ook medewerkers zijn die hun werk niet met passie doen. “Je moet met hart en ziel werken in de zorg,” benadrukt hij. “Als je het alleen doet voor het inkomen, zul je nooit de zorg kunnen bieden die mensen echt nodig hebben.”

Een belangrijk aspect van Dr. Demirkapu’s werk is zijn onderzoek naar vroegtijdige zorgplanning bij ouderen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond. Het stelt hen in staat om hun wensen en voorkeuren met betrekking tot het levenseinde tijdig te bespreken, waardoor onduidelijkheid en conflicten binnen de familie en met zorgverleners kunnen worden voorkomen. Dit gebeurt op dit moment echter nog onvoldoende.

Dr. Demirkapu benadrukt dat huisartsen als eerste aanspreekpunt voor patiënten en hun families open gesprekken moeten faciliteren over zorgwensen voordat de situatie kritiek wordt. “Het is van groot belang dat we niet wachten tot het te laat is,” zegt hij. Dit geeft ouderen de kans om hun zorgen te uiten en ervoor te zorgen dat hun behandelplan aansluit bij hun behoeften. Daarnaast helpt het om de emotionele druk op de familie te verminderen, wat bijdraagt aan een waardig leven en sterven volgens de persoonlijke wensen van de patiënt.

Dr. Demirkapu is ervan overtuigd dat het zorgmodel dat in Saphir is ontwikkeld kan dienen als een voorbeeld voor andere zorginstellingen in België. Hij voorziet een toekomst waarin zorginstellingen zich beter aanpassen aan de diversiteit van de samenleving, niet alleen vanuit een ethisch standpunt, maar ook omdat dit economisch voordelig kan zijn. “Als we op tijd met alle actieve zorg beginnen, kunnen mensen nog lange tijd comfortabel leven, omringd door hun familie,” licht hij toe.

Hij benadrukt echter dat de eerste generatie migranten nu op leeftijd is, maar dat de zorgproblemen blijven bestaan: “Nieuwe vluchtelingen uit landen zoals Irak en Syrië komen naar België en brengen hun ouders mee, waardoor de uitdagingen in de zorgsector aanhouden.” Dr. Demirkapu voegt eraan toe: “Het gaat niet alleen om ethiek, maar ook om het feit dat we een grote groep mensen met een migratieachtergrond hebben die goede zorg nodig heeft.”

Tot slot gelooft Dr. Demirkapu dat we nú de kans hebben om een verschil te maken in de zorgsector. “Als we samenwerken aan een zorgsysteem dat aansluit bij de behoeften van ouderen, kunnen we een omgeving creëren waarin ook wijzelf willen verblijven als we oud zijn,” voegt hij toe. “Het is onze verantwoordelijkheid om te zorgen voor een inclusieve en zorgzame toekomst.”